روانشناسی رنگ ها در قرآن*
زندگی بشر از بدو خلقت تحت تأثیر دو عامل مهم شب و روز بوده است انسان با مشاهده علامت شب ( تاریکی ) به سر پناه خود روی می آورد و با آشکار شدن صبح و روشنایی به سوی تلاش و فعالیت می شتابد . خدای متعال از دو عامل فوق به عنوان نعمتی بزرگ یاد می کند و در کنار سایر نعمت هایش در آیه 10 و11 سوره نبأ می فرماید : « شب را برای شما پوششی قرار دادیم و روز را برای معاش شما قرار دادیم» این عمل فطری در انسان بیانگر این است که انسان ناخودآگاه تحت تأثیر رنگ ها قرار می گیرد و با کشیده شدن پرده آبی تیره بر آسمان احساس نیاز به استراحت و آرامش در او به وجود می آید و با طلوع صبح و با آشکار شدن نور و روشنایی رنگ زرد به انسان نیروی تکاپو دست می دهد بنابراین پیشینه شناخت رنگ ها و احساس نیاز به آن ها به صورت تکوینی در خلقت وجود داشته است .
از این رو خداوند رنگ را صفت مشترک بین موجودات اعم از زنده و غیر زنده قرار داده ودرآیه 27 سوره فاطر می فرماید :

« آیا ندیدی که خداوند باران را از آسمان فرود آورد و با انواع میوه های گوناگون و رنگارنگ پدید آورد و در زمین کوه ها را طرق زیاد و اصناف گوناگون و رنگ های مختلف سفید و سرخ و سیاه خلق فرمودواز اصناف انسان (زن و مرد ) واجناس حیوانات نیز به همین گونه مختلف آفرید
جهت تبیین شگفتی رنگها به خواص آنها از منظر آیات و روایات اشاره می کنیم:
*خواص رنگ سبز
در قرآن کریم از میان همه رنگها به رنگ سبز به عنوان رنگ لباس بهشتیان معرفی شده است كه به عنوان مثال مي توان به آيه 21 سوره انسان اشاره نمود.
_مسرت بخشی و شادآور بودن:رنگ سبز رنگ گیاهان و طبیعت است و خداوند آنها را مظهر مسرت وشادی معرفی می کند .
امام صادق در میان خاصیت رنگ سبز می فرماید :دو چیز غم و غصه را از بین می برد :آب, رنگ سبز ,نگاه به چهره زیبا
_تقویت تحمل پذیری وصبر:امروزه علم با گذشت قرنهای متماری خاصیت تقویت تحمل پذیری این رنگ را اثبات کرده است.دانشمندان جهت اثبات این امر آزمایشی را به شرح زیر بر روی کارگران انجام داده اند . کارگران رابه دو گروه تقسیم کردند به گروه اول صندوق هایی سبز و به گروه دوم صندوق هایی سیاه رنگ جهت حمل دادند کسانی که صندوق های سبز را حمل می کردند بدون هیچ گونه شکایتی با صبرو حوصله کار خود را به اتمام رساندند ولی حمل کنندگان صندوقهای سیاه هم وزن با صندوقهای سبز از خستگی زیاد ,کمر درد ,ناراحتی کلیه و…شکایت می کردند علاوه بر اینکه این رنگ به سلامتی روح تأثیر دارد بر رشد و سلامتی جسم نیز مؤثر است.
*خواص رنگ قرمز
_حرارت بخشی و فعال بودن :خداونداز رنگ قرمز به عنوان رنگ کوهها تعبیه کرد ه  که با اندک تأملی در آیه 27 سوره فاطر به جایگاه رنگ قرمز در علم روان شناسی پی می بریم زیرا کوههای سرخ رنگ منبع عظیم آتشفشان و نماد گرم و فعال بودن آنهاست به همین علت در اثر تغییرات جغرافیایی شروع  به فوران می کنند در آیه 37 سوره ی الرحمن نیز در سرخی دگر گونی های صفحه ی آسمان  به هنگام قیامت به این رنگ تشبیه شده است با این بیان که “پس انگاه آسمان شکافته شود مانند چرمی سرخ و گلگون گردد"کلمه ی وردة در این آیه به معنای گل سرخ تداعی کننده  سرخی آسمان در هنگام قیامت است.
*خواص رنگ زرد
_آرامش دهنده وتسکین دهنده اعصاب :خداوند به پیامبر بنی اسرائیل وحی می فرستد که باید گاوی را ذبح کند و بنی اسرائیل که مدام بهانه هایی را مطرح می کردند که این گاو باید پیر باشد یا جوان یا چه رنگی باشد ؟وآیه 69 سوره ی بقره به این بهانه های بنی اسرائیلی صراحتاً خاتمه داد “باز قوم به موسی گفته از خدا بخواه که رنگ آنرا نیز معین کند موسی جواب داد خداوند می فرماید همانا آن گاو زرد زرینی باشد که رنگ آن بینندگان را نشاط انگیز باشد”
از زمانی که قرآن رنگ زرد را روشن و شاد کننده نامیده تا زمانی که روان شناسی رنگها مورد بحث علمی قرارگرفت 13-12 قرن گذشته است امروزه روان شناسان معتقدند رنگ اتاق واثاثیه آسایشگاههای روانی را زرد روشن می گیرندزیرا این رنگ نه تنها برای این بیماران بلکه برای عموم شاد کننده است و وحی الهی توانسته است بیش از یک هزار سال بر پژوهش  علمی رنگ ها سبقت بگیرد .



منابع :

اولین دانشگاه آخرین پیامبر : دکتر رضا پاک نژاد
مفردات :راغب اصفهانی
تفسیر المیزان :علامه طبا طبائی

“آنگاه که درون خویش را از خود تهی یافتی و بیرون خویش را خالی از خدا قرآن بخوان”