مدرسه حضرت معصومه(س) دماوند

ایجاد فضای مناسب برای پرورش روح بندگی فرزندان

یکی از کارکردهای خانواده ،در کنار تامین نیازهای جسمی ،تامین نیازهای روحی وایجاد فضای مناسب برای پرورش روح عبودیت وبندگی آنان است. خداوند با تکیه بر این نکته ،تلاوت آیات وحکمت خویش در خانه ها را به همسران پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم ) یاد آور شده ومی فرماید:"واذکرن مایتلی فی بیوتکن من آیات الله والحکمه ان الله کان لطیفا خبیر :از آیات خدا وحکمتی که در خانه های شما خوانده می شود به یاد داشته باشید زیرا خداوند دقیق آگاه است.”

چنانچه خانه محلی برای بندگی وذکر حق واقع شود،خداوند آن را رفیع وعظیم می گرداند.خداوند با یاد آوری این نکته می فرماید:"در خانه هایی است که خدا رخصت داده که ارجمندش دارند ونام خدا در آنها یاد شود.در آن خانه ها هر بامداد وشامگاه او را نیایش می کنند"علامه طبا طبایی رحمه الله در تبیین این آیه می گوید : علت رفعت این خانه ها بخاطر ان است که در آنها ،نام خدا برده می شود ،وچون از سیاق بر می اید که این ذکر نام خدا استمراری است ،بنابراین معنا این می شود که اهل این خانه ها همواره نام خدا را می برند ودر نتیجه قدر ومنزلت آن خانه ها بزرگ ورفیع می شود”

بنابراین محیط خانه مناسب ترین محل برای ذکر ویاد خداوند است ،واز این جهت خانه می تواند مکتب سازنده ای برای تربیت انسان هایی با ارزش ومطیع حق باشد که اعضای آن مدارج عبودیت وبندگی را بپیمایند.

آموزه های انبیاء شیوه دور از افراط وتفریط وانتخاب روش میانه به عنوان راه خوشبختی ،فلاح ورستگاری بوده است .براین اساس اصل اندازه نگه داشتن در معیشت،وخودداری از “اسراف وتبذیر"ودرعین حال احتراز از “خست وتنگ نظری “در زمره مهم ترین آموزش های نظام اقتصادی تربیتی اسلام است. این امر به تربیت اقتصادی ونظم معاشی مردم بستگی دارد ولازمه چنین میانه روی واعتدالی ایجاد ورشد روح انضباط مالی در افراد وخانواده هاست.

واضح است که “این اندازه نگه داشتن “در معاش ونیازمندی های آن ،سازنده شخصیت انسان است ومایه اصلاح اجتماع واقع می شود وزمینه ترک گناهان فردی واجتماعی بزرگی چون اسراف وتبذیر را فراهم سازد مصرف بیش از اندازه اسرافکاران ،باعث عدم کفایت منابع وکالاها برای عموم می شود وفقر ونابرخوداری گروه های اجتماعی کثیری را به دنبال می آورد.مصرف گرایی که امروزه در کشورما مشاهده می شود،عارضه اجتناب ناپذیر خروج از اعتدال وحاکمیت رویکرد افراطی در جامعه است جایگزین شدن فضایل وکرامات اخلاقی با رذایل وظاهرسازی وعوام فریبی ،به انزوای کرامت ها واصالت ها انجامیده است وفرومایگان اجتماعی برای جلب نظر وکسب مقبولیت واحترام اجتماعی ،خودنمایی ومصرف تجملی واسراف آمیز را پیشه کرده اند.

نتیجه آن که با تاسف فراوان ،رقابت دیوانه وار در مصرف وتجمل گرایی ،فخر فروشی وکسب شخصیت کاذب یا ظاهر سازی های اشرافی به پدیده شایع جامعه امروز ما تبدیل شده است.

اشاعه مصرف گرایی

یکی دیگر از آسیب های جدی در جامعه ی امروزی ایران ،به عنوان یک جامعه در حال گذار ،اشاعه مصرف گرایی ،به ویژه در میان جوانان است.مطابق مد ومارک دار بودن ،دو عامل مهم در خرید لباس وبسیاری از لوازم شخصی وخانوادگی است که امروزه مورد توجه جوانان قرار می گیرد.

به همین شکل ،امروزه در هنجارهای مصرفی جوانان ،فرم وسبک مصرف بیش از محتوا ی آن اهمیت دارد.نیازهای مصرفی نیز بیش از آنکه نیازهای زیستی سرچشمه گیرد ،ناشی از تمایلات برانگیخته شده از سوی جریان های فرهنگی بیگانه با آداب فرهنگی بیگانه با آداب ورسوم ملی ودینی است.

در اشاعه این پدیده نقش رسانه ها به ویژه تلویزیون اهمیتی انکار ناپذیر دارد.صاحبان  کالا هم به شکل مستقیم یعنی از راه آگهی های بازرگانی وهم به شکل غیر مستقیم ،یعنی گنجاندن کالاها در صحنه های گوناگون فیلم ها وسریال ها ودر ارتباط با شخصیت فیلم ها به تبلیغ کالا وایجاد میل مصرف درر بینندگان می پردازند. نکته دیگر آن است که در آگهی های بازرگانی ،شاخص های مربوط به سبک زندگی در گروه های بالا ،متوسط وپایین توزیع یکسانی ندارند.همچنین ترویج مصرف گرایی در جامعه از سوی رسانه های همگانی افزون بر پی آمدهای اجتماعی ،اقتصادی وفرهنگی ،می تواند پی آمدهای سیاسی هم داشته باشد ،بدین معنا که احساس محرومیت ناشی از ناتوانی در برآوردن انتظارات مصرفی می تواند میزان حمایت وپشتیبانی افراد را از حاکمیت سیاسی کاهش دهد.

در زمینه فرهنگی فرهنگ مصرف والگوهای آنان،جامعه امروز ایرانی با وضعیت مطلوب دینی فاصله دارد. اسلام همواره به قناعت توصیه می کند واز پیروان خود می خواهد در امور مادی همواره  به قشرهای پایین تر از خود بنگرند.در شرایط کنونی ودرهم نوایی کامل با فرهنگ مصرفی حاکم برجهان برای بسیاری از خانواده ها وقشرهای اجتماعی ایران نوع مصرف تعیین کننده بعد فرهنگی واجتماعی هویت شده است.

به ویژه زنان که دردهه های اخیر هم حضور بیشتری در عرصه های شغلی وتحصیلی یافته اند وهم بر اثر تغییر سبک زندگی غالبا مسئولیت خرید وتهیه اقلام مصرفی خانواده ها را به عهده گرفته اند به عنوان مخاطب اصلی تبلیغات مصرفی رسانه ،تاثیر ارزشی ونگرشی زیادی پذیرفته اند.شیوع فرهنگ مصرف متظاهرانه ونمایشی در جامعه سبب شده است دیگران هم با الگوبرداری از این روش ،بکوشند خود را به موقعیت های اجتماعی مطلوب برسانند واز این روند در دراز مدت ،یک ضد ارزش را به ارزش اجتماعی تبدیل می کند.

جوانان ما از دین جز امر ونهی نمی دانند!!

هنرورزی

یکی از ابزارهای ضروری در عرصه تقویت باورهای دینی جوانان،کاربست هنر در این مسیر است دین باوری لوازمی چون کنترل امیال غریزی دارد که جوان در برابر ان مقاومت می کند. گذشته از اینکه در جهان حاضر موانع ومشکلات تازه ای برای جوانان در این مسیر ایجاد شده است.گاه هدف ما تقویت باورهایی است که لوازم آن ورود به لذّات مادی وظواهر دنیوی است وگاه هدایت به سوی ارزش های والاتر انسانی والهی است.توفیق در امر نخست بسی آسان تر حاصل می شود. رهرو این مسیر ،چونان پدری است که دو فرزند دارد ومی خواهد یکی را به تحصیل علم سوق دهد ودیگری را برای بازیگوشی پرورش دهد.در این وضعیت به همان میزان که هدایت علمی سخت تر است ،برای دیگری باید سازوکارهای هنری فزون تری به کار گیرد.از طرفی آنچه در جهان معاصر شاهدیم ،این است که گرایش غالب در کاربران ابزارهای هنری ،،تحریک ودامن زدن به امیال مادی است .در عصری که برای جهت دادن انسان ها به سوی مادیات وتقویت گرایش های مادی ،از ابزارهای ویژه هنری استفاده می شود،آیا می توان از اهمیت وکاربرد هنر برای تعلیم دین وتثبیت باورهای آن غفلت کرد ؟اگر کالاهای آسمانی والاتر از مادیات زمینی است ،آیا عرضه آنها شایسته کاربرد فزون تر ابزارهای هنری نیست ؟

جوانان ما از دین جز امر ونهی نمی دانند .آنها گمان نمی کنند که اسلام ،دین زندگی ورونق بخش حیات است.دینی که در دوستیابی ،توفیق اخلاقی وتحصیلی وشغلی ،سلامت روان ،آسودگی خاطر ،آغاز واستمرار ازدواج موفق ،دنیای آزاد وآباد ونیز آخرت دلشاد وآرام به ما مدد می رساند. آنان غافل اند که اخلاق وعرفان اسلامی با زندگی عجین واز عزلت گزینی گریزان است.اگر زیبایی های آموزنده  دینی برای نسل نو هنرمندانه ترسیم شود ،قله تربیت باورهای دینی آسان تر فتح می شود.به فرموده امام رضا علیه السلام اگر مردم زیبایی های کلام ما را می دانستند طریق ما را طی می کردند. اگر نقاشی ،شعر، خط،فیلم های کمدی ،سریال های تلویزیونی و…برای هدف پیشین به کار گرفته شوند ،آثار مبارکی بر قریحه مذهبی جوانان جلوه گر می شود اگر آثار سوء رفتارهای گریزدهنده از دین باوری در قالب سریال ،تئاتر ،فیلم وغیره عرضه شود ،از انحراف بسیاری از جوانان کاسته می شود.

باید وقار روزه در تو باشد

آداب روزه داری

اساس روزه داری وتکلیف الهی برای بندگان ،امساک از خوردن ونوشیدن از اذان صبح تا اذان مغرب است ،اما روزه داری آداب واخلاق شایسته تری دارد که در کلام اهل بیت علیهما السلام آمده است ،از جمله حضرت زهرا علیها السلام می فرماید :"اگر روزه دار ،زبان وگوش وچشم واعضاء وجوارح خود را نگه ندارد ،روزه به چه کار او می آید ؟”

امام صادق علیه السلام فرمود :"هر گاه روزه گرفتی ،گوش وچشمت را از حرام روزه بدار وهمه اعضا واندامت را از زشتی وپرگویی واذیت کردن خدمتکارت باز دار. باید وقار روزه در تو باشد.تا می توانی ،خاموش باش ،مگر از ذکر خدا .روزی که روزه داری ،با روزی که روزه نداری ،یکسان نباشد…"بحار الانوار ج93ص292

بر این اساس ،چشم چرانی ،نگاه کردن به مناظر شهوت انگیز ،رعایت نکردن حجاب ،دروغ ،تهمت ،غیبت ،آزار واذیت دیگران ،عدم صداقت در معاملات ،برخورد ناشایست با ارباب رجوع واموری از این دست ،آثار ارزشمند عبادت وروزه داری در ماه رمضان را نابود می سازد ویا به حداقل می رساند وآدمی را مشمول کلام پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم می سازد که می فرماید :"بسا روزه داری که بهره اش از روزه ،گرسنگی وتشنگی است  وبسا شب زنده داری که بهره او از عبادت شبانه ،فقط بی خوابی است.”